Yazımıza oluklu mukavva nedir? sorusunun cevabını vererek başlayalım. Oluklu mukavva; dalgalandırılmış yani ondüle şekli verilen kağıdın iki düz kağıt arasına, yada tek bir kağıda yapıştırılması ile elde edilen bir ambalaj malzemesidir. Oluklu mukavva geri dönüşümü çok kolay olması sebebiyle çevreye duyarlı ve maliyeti oldukça düşük bir malzemedir.
Oluklu mukavvalar ondüle yani dalga şekillerine göre farklı türlerde üretilmektedir. 4 adet ana dalga şekli ve bu dalgaların değişik kombinasyonları ile oluklu mukavvalar üretilmektedir. Bu dalga şekillerinin en yaygın kullanılanları; A dalga, B dalga, C dalga, E dalga, B+C dalga, B+A dalga, E+B dalga, E+B+B, B+C+C, A+C+B, C+B+E 'dir.
Oluklu Mukavva Çeşitleri
Az önce de bahsettiğimiz gibi oluklu mukavvalar farklı dalga boylarında üretilmektedir. Oluklu mukavva çeşitlerini inceleyecek olusak;
1- Tek Yüzlü Oluklu Mukavva
Tek yüzlü oluklu mukavvalar; sargılama, sıkıştırma ya da yastıklama amacıyla kullanılmaktadır.
2- Tek Dalga Oluklu Mukavva
Tek dalga oluklu mukavva; iç, dış ve oluk tabakası olmak üzere üç adet kâğıdın bir araya getirilmesiyle oluşturulan mukavva çeşitidir.
3- Çift Dalga Oluklu Mukavva
Çift dalga oluklu mukavvalar iki dalga şeklinin bir araya getirilmesiyle oluşturulur. Bunlar; A+B, A+C, B+E, B+C gibi ikili kombinasyonlarla üretilir. Bu tip mukavvalar güçlü olmaları nedeniyle büyük yük taşıyabilir, üst üste istiflemeye de oldukça uygundur. Ayrıca bu mukavvalar, teleskopik kutu yapımında veya dökme ambalajı olarak da kullanılmaktadırlar.
4- Üç Dalga Oluklu Mukavva
Üç dalgalı oluklu mukavvalar yine adından da anlaşıldığı gibi farklı üç dalga şeklinin birleştirilmesi ile oluşmaktadır. Bunlar; A+B+E, B+A+C gibi farklı kombinasyonlarla üretilirler. Üç dalga oluklu mukavvalar çok güçlü yapıdadırlar. Bu özellikleri sayesinde, hacimli ve çok ağır ürünlerin taşınmasında sıklıkla kullanılırlar.
Yapım ve kullanım şekillerine göre ise oluklu mukavva kutular ise 6 çeşitte üretilmektedir. Bunları da sırasıyla inceleyelim.
1- Yarıklı Tip Oluklu Mukavva Kutular
Bu tip mukavva kutuların alt ve üst kapakları ana gövdeye birleşiktir. Tek parça oluklu mukavvadan oluşurlar. Kutuların kulakları yapıştırılmış, dikilmiş ya da bantla birleştirilmiştir.
2- Geçmeli Tip Oluklu Mukavva Kutular
Geçmeli tip oluklu mukavva kutularda bir ana gövde bulunur ve bu ana gövdeye geçmeli olarak çalışan alt üst kapaklardan oluşan kutulardır.
3- Katlamalı Tip Oluklu Mukavva Kutular
Bu tipteki mukavva kutular, çoğunlukla bir levhadan oluşurlar. Bu mukavva kutuların altı; iki ya da tüm yan duvarları katlanarak kutu haline gelmektedir. Kutular dikişsiz ya da bantsız yapılabilirler. Bu kutular yassı şekilde katlanarak sevk edilip, kullanılacağı zaman kurulup kutu şekline getirilebilir. Bu sebeple az yer kaplarlar ve çok kullanışlıdırlar.
4- Sürgülü Tip Oluklu Mukavva Kutular
Sürgülü tip oluklu mukavva kutular, farklı yönlerden birbirinin içine geçebilen gömlek adı verilen bir parçadan ve bir adet de iç parçadan oluşurlar. Bu grup diğer kutular için dış gömlekleri de kapsarlar ve bu kutular yassı şekilde sevk edilip kullanılacağı zaman kutu haline getirilirler.
5- Bükülmez Tip Oluklu Mukavva Kutular
İki ayrı uç parça ile katlanarak şekillendirilen bir gövdeden oluşurlar. Bükülmez tip oluklu mukavva kutuları oluşturmak için dikiş ya da benzeri bir işlem gerekmektedir.
6- Hazır Yapıştırılmış Oluklu Mukavva Kutular
Hazır yapıştırılmış oluklu mukavva kutulara aynı zamanda dip yapıştırmalı kutular da denilmektedir. Bu tip kutular, yassı şekilde katlanarak sevk edilirler ve yalnızca açılarak kullanılırlar.
Oluklu Mukavva Üretiminde Kullanılan Oluk Tipleri (Dalga Şekilleri)
Oluklu mukavva üretiminde faydalanılan 5 oluk tipi bulunmaktadır. Bunlar; A, B, C, E, K harfleriyle tanımlanırlar. Gelin şimdi bu oluk tiplerini (dalga çeşitleri) tek tek inceleyelim.
A Dalga (İri Dalga)
Bir metredeki oluk sayısı 104 - 125, oluk yüksekliği 4,5 mm - 4,7 mm arasında olan oluklu mukavvadır. Taşıyıcı olmayan ürünlerin ambalajlanmasında ve birçok sıra üst üste istiflenecek ambalajların yapımında; yastık görevi yapmaları ve çok emici olmaları nedeniyle de ara bölme, takviye vb. malzemenin yapımında başarıyla kullanılır. A tipi oluklu mukavva en iyi alt ve üst sıkıştırma dayanıklılığı sergiler. Sebze ve meyve kutularının üretiminde kullanılır.
B Dalga (İnce Dalga)
B dalga şekli ince dalga boyutlarından oluşmaktadır. B dalga şeklindeki oluklu mukavvalarda bir metrede 150 - 184 adet arası oluk bulunmaktadır. Oluk yüksekliği 2,1 mm - 2,9 mm arasındadır. Bu dalga şekline sahip oluklu mukavvalar oluk yüksekliklerinin ve dalga aralıklarının az olması nedeniyle, yüzey ezilmesine karşı diğer dalga boyutlarına göre daha dayanıklıdır.
C Dalga (Orta Dalga)
Orta dalga olarak da adlandırılmaktadır. C Dalga oluklu mukavvalarda bir metredeki oluk sayısı 120 - 145 arası olmakta, oluk yüksekliği ise 3,5 mm - 3,7 mm arasında üretilmektedir. C tipi de aynı A tipinde olduğu gibi, en iyi alt ve üst sıkıştırma dayanıklılığına sahiptir.
E Dalga (Mikro Dalga)
E dalga oluklu mukavvada bir metredeki oluk sayısı 275 - 310 olmakta, oluk yüksekliği 1,15 mm - 1,65 mm arasında değişmektedir. İnce bir dalga olan E dalga oluklu mukavvalar genellikle, dayanıksız tüketim malları ve hediyelik ambalaj amacıyla kullanılırlar.
K Dalga (Çok İri Dalga)
En büyük boyutlu dalga boyuna sahip mukavva çeşitidir. Bir metredeki oluk sayısı 90 - 103 olup, oluk yüksekliği 5,6 mm - 8,5 mm arasındadır.
Oluklu Mukavva Kullanmanın Avantajları
Oluklu Mukavvanın Tarihçesi
Oluklu mukavva ilk olarak 1870 'li yıllarda ABD 'de kullanılmaya başlamıştır. 1871 yılında Albert Jones oluklu kâğıdı, 1874 yılında G. Smyth tek yüzlü oluklu mukavvayı ve yine 1874 ’te Oliver Long çift yüzlü oluklu mukavvayı üretmiş ve patentlerini almışlardır. Türkiye'de oluklu mukavva ilk olarak 1954 yılında SEKA tarafından üretilmiş ve kullanımı başlamıştır. Özel sektör olarak ilk oluklu mukavva fabrikası ülkemizde 1968 yılında kurulmuştur. Günümüzde ise 100 'den fazla şirket oluklu mukavva üretimi yapmaktadır.
Ülkemizde oluklu mukavva üretimi her geçen gün artmaktadır. Türkiye oluklu mukavva üretiminde Avrupa'da; Almanya, Fransa, İtalya, İngiltere ve İspanya'dan sonra 6. sırada bulunmaktadır.
Oluklu mukavvalar ondüle yani dalga şekillerine göre farklı türlerde üretilmektedir. 4 adet ana dalga şekli ve bu dalgaların değişik kombinasyonları ile oluklu mukavvalar üretilmektedir. Bu dalga şekillerinin en yaygın kullanılanları; A dalga, B dalga, C dalga, E dalga, B+C dalga, B+A dalga, E+B dalga, E+B+B, B+C+C, A+C+B, C+B+E 'dir.
Oluklu Mukavva Çeşitleri
Az önce de bahsettiğimiz gibi oluklu mukavvalar farklı dalga boylarında üretilmektedir. Oluklu mukavva çeşitlerini inceleyecek olusak;
1- Tek Yüzlü Oluklu Mukavva
Tek yüzlü oluklu mukavvalar; sargılama, sıkıştırma ya da yastıklama amacıyla kullanılmaktadır.
2- Tek Dalga Oluklu Mukavva
Tek dalga oluklu mukavva; iç, dış ve oluk tabakası olmak üzere üç adet kâğıdın bir araya getirilmesiyle oluşturulan mukavva çeşitidir.
3- Çift Dalga Oluklu Mukavva
Çift dalga oluklu mukavvalar iki dalga şeklinin bir araya getirilmesiyle oluşturulur. Bunlar; A+B, A+C, B+E, B+C gibi ikili kombinasyonlarla üretilir. Bu tip mukavvalar güçlü olmaları nedeniyle büyük yük taşıyabilir, üst üste istiflemeye de oldukça uygundur. Ayrıca bu mukavvalar, teleskopik kutu yapımında veya dökme ambalajı olarak da kullanılmaktadırlar.
4- Üç Dalga Oluklu Mukavva
Üç dalgalı oluklu mukavvalar yine adından da anlaşıldığı gibi farklı üç dalga şeklinin birleştirilmesi ile oluşmaktadır. Bunlar; A+B+E, B+A+C gibi farklı kombinasyonlarla üretilirler. Üç dalga oluklu mukavvalar çok güçlü yapıdadırlar. Bu özellikleri sayesinde, hacimli ve çok ağır ürünlerin taşınmasında sıklıkla kullanılırlar.
Yapım ve kullanım şekillerine göre ise oluklu mukavva kutular ise 6 çeşitte üretilmektedir. Bunları da sırasıyla inceleyelim.
1- Yarıklı Tip Oluklu Mukavva Kutular
Bu tip mukavva kutuların alt ve üst kapakları ana gövdeye birleşiktir. Tek parça oluklu mukavvadan oluşurlar. Kutuların kulakları yapıştırılmış, dikilmiş ya da bantla birleştirilmiştir.
2- Geçmeli Tip Oluklu Mukavva Kutular
Geçmeli tip oluklu mukavva kutularda bir ana gövde bulunur ve bu ana gövdeye geçmeli olarak çalışan alt üst kapaklardan oluşan kutulardır.
3- Katlamalı Tip Oluklu Mukavva Kutular
Bu tipteki mukavva kutular, çoğunlukla bir levhadan oluşurlar. Bu mukavva kutuların altı; iki ya da tüm yan duvarları katlanarak kutu haline gelmektedir. Kutular dikişsiz ya da bantsız yapılabilirler. Bu kutular yassı şekilde katlanarak sevk edilip, kullanılacağı zaman kurulup kutu şekline getirilebilir. Bu sebeple az yer kaplarlar ve çok kullanışlıdırlar.
4- Sürgülü Tip Oluklu Mukavva Kutular
Sürgülü tip oluklu mukavva kutular, farklı yönlerden birbirinin içine geçebilen gömlek adı verilen bir parçadan ve bir adet de iç parçadan oluşurlar. Bu grup diğer kutular için dış gömlekleri de kapsarlar ve bu kutular yassı şekilde sevk edilip kullanılacağı zaman kutu haline getirilirler.
5- Bükülmez Tip Oluklu Mukavva Kutular
İki ayrı uç parça ile katlanarak şekillendirilen bir gövdeden oluşurlar. Bükülmez tip oluklu mukavva kutuları oluşturmak için dikiş ya da benzeri bir işlem gerekmektedir.
6- Hazır Yapıştırılmış Oluklu Mukavva Kutular
Hazır yapıştırılmış oluklu mukavva kutulara aynı zamanda dip yapıştırmalı kutular da denilmektedir. Bu tip kutular, yassı şekilde katlanarak sevk edilirler ve yalnızca açılarak kullanılırlar.
Oluklu Mukavva Üretiminde Kullanılan Oluk Tipleri (Dalga Şekilleri)
Oluklu mukavva üretiminde faydalanılan 5 oluk tipi bulunmaktadır. Bunlar; A, B, C, E, K harfleriyle tanımlanırlar. Gelin şimdi bu oluk tiplerini (dalga çeşitleri) tek tek inceleyelim.
A Dalga (İri Dalga)
Bir metredeki oluk sayısı 104 - 125, oluk yüksekliği 4,5 mm - 4,7 mm arasında olan oluklu mukavvadır. Taşıyıcı olmayan ürünlerin ambalajlanmasında ve birçok sıra üst üste istiflenecek ambalajların yapımında; yastık görevi yapmaları ve çok emici olmaları nedeniyle de ara bölme, takviye vb. malzemenin yapımında başarıyla kullanılır. A tipi oluklu mukavva en iyi alt ve üst sıkıştırma dayanıklılığı sergiler. Sebze ve meyve kutularının üretiminde kullanılır.
B Dalga (İnce Dalga)
B dalga şekli ince dalga boyutlarından oluşmaktadır. B dalga şeklindeki oluklu mukavvalarda bir metrede 150 - 184 adet arası oluk bulunmaktadır. Oluk yüksekliği 2,1 mm - 2,9 mm arasındadır. Bu dalga şekline sahip oluklu mukavvalar oluk yüksekliklerinin ve dalga aralıklarının az olması nedeniyle, yüzey ezilmesine karşı diğer dalga boyutlarına göre daha dayanıklıdır.
C Dalga (Orta Dalga)
Orta dalga olarak da adlandırılmaktadır. C Dalga oluklu mukavvalarda bir metredeki oluk sayısı 120 - 145 arası olmakta, oluk yüksekliği ise 3,5 mm - 3,7 mm arasında üretilmektedir. C tipi de aynı A tipinde olduğu gibi, en iyi alt ve üst sıkıştırma dayanıklılığına sahiptir.
E Dalga (Mikro Dalga)
E dalga oluklu mukavvada bir metredeki oluk sayısı 275 - 310 olmakta, oluk yüksekliği 1,15 mm - 1,65 mm arasında değişmektedir. İnce bir dalga olan E dalga oluklu mukavvalar genellikle, dayanıksız tüketim malları ve hediyelik ambalaj amacıyla kullanılırlar.
K Dalga (Çok İri Dalga)
En büyük boyutlu dalga boyuna sahip mukavva çeşitidir. Bir metredeki oluk sayısı 90 - 103 olup, oluk yüksekliği 5,6 mm - 8,5 mm arasındadır.
Oluklu Mukavva Kullanmanın Avantajları
- Oluklu mukavva kullanıldıktan sonra %100 olarak geri dönüşümü sağlanabilir bir malzemedir.
- Oluklu mukavva sağlığa zararlı madde içermez.
- Kolay kesilirler ve şekil almaları oldukça kolaydır. Bu sayede tüketicinin istekleri doğrultusunda farklı şekil ve boyutlarda tasarlanabilirler.
- Üzerine baskı yapılabilmesi sebebiyle firma logosu gibi tanıtıcı materyaller oluklu mukavvaların üzerine basılabilir ve firmanın tanıtımını yapmasını kolaylaştırırlar.
- Dayanıklı bir ürün olması sebebiyle oluklu mukavvalar uzun süre kullanılabilirler.
- Hafiftirler, bu özellikleri sayesinde kolay taşınabilirler ve kolay depolanırlar.
- Maliyet açısından en uygun ambalaj malzemeleri arasındadırlar.
Oluklu Mukavvanın Tarihçesi
Oluklu mukavva ilk olarak 1870 'li yıllarda ABD 'de kullanılmaya başlamıştır. 1871 yılında Albert Jones oluklu kâğıdı, 1874 yılında G. Smyth tek yüzlü oluklu mukavvayı ve yine 1874 ’te Oliver Long çift yüzlü oluklu mukavvayı üretmiş ve patentlerini almışlardır. Türkiye'de oluklu mukavva ilk olarak 1954 yılında SEKA tarafından üretilmiş ve kullanımı başlamıştır. Özel sektör olarak ilk oluklu mukavva fabrikası ülkemizde 1968 yılında kurulmuştur. Günümüzde ise 100 'den fazla şirket oluklu mukavva üretimi yapmaktadır.
Ülkemizde oluklu mukavva üretimi her geçen gün artmaktadır. Türkiye oluklu mukavva üretiminde Avrupa'da; Almanya, Fransa, İtalya, İngiltere ve İspanya'dan sonra 6. sırada bulunmaktadır.
Oluklu Mukavva Nedir?
4/
5
murat